Bác Ba Kiều tìm mộ đồng đội

Bác Lai Chu Kiều (mọi người thường gọi là bác Ba Kiều), 86 tuổi, ngụ xã Mỹ Tân, TP.Cao Lãnh đã nhiều lần không ngại xa xôi, bệnh tật, sang đất bạn Campuchia tìm hài cốt đồng đội - những người cùng bác ngày đêm chiến đấu anh dũng.

Bác Lai Chu Kiều

20 tuổi, bác Ba Kiều thoát ly gia đình gia nhập Liên quân Miên Việt tại Campuchia. Những năm 1950, trước những trận càn quét ác liệt của thực dân Pháp gây thiệt hại lớn đối với các cơ sở cách mạng Việt Kiều tại Campuchia, bác đã vận động quần chúng nhân dân gồm lực lượng Campuchia - Việt Nam đoàn kết đánh Pháp. Những chuyến hành quân cùng đồng đội, bác Ba đã không ít lần chứng kiến đồng đội anh dũng hy sinh. Những lần như thế, chờ quân địch rút đi, bác đã chôn cất những đồng chí mình và không quên để lại vật lưu niệm hay làm dấu tại một cây cổ thụ, hy vọng khi hòa bình lập lại, những người thân của các chiến sĩ đã hi sinh tìm thấy được hài cốt, đưa các anh về với đất mẹ.

Gần 20 năm làm nhiệm vụ ở Campuchia và được Cục Chính trị Quân khu 9 phân công đảm nhiệm nhiều chức vụ khác nhau hay sau này khi đã về hưu, ký ức những tháng ngày cùng đồng đội vào sinh ra tử, hình ảnh các đồng chí hi sinh, bác Ba Kiều không thể nào quên. Để đồng đội được về yên nghỉ nơi đất mẹ, dù tuổi cao, mang trong mình nhiều căn bệnh nhưng bác quyết định tham gia những chuyến tìm hài cốt, chỉ nơi chôn cất đồng đội. Hầu hết các chuyến đi bác phải băng đồng, vượt gò... Ngoài những chuyến đi cùng với người thân của đồng đội hy sinh, trong 2 năm 2005 - 2006 bác Ba Kiều còn cùng Đội K91 tỉnh Đồng Tháp thực hiện nhiều chuyến đi để chỉ nơi chôn cất đồng đội mình và tìm hài cốt liệt sĩ tại Campuchia.

Trong các chuyến đi cùng Đội K91 của tỉnh, dù cảnh vật đã thay đổi nhiều nhưng những điểm đóng quân dài ngày và là nơi đồng đội đã ngã xuống thì bác không thể nào quên. Bác và 3 cựu chiến binh là đồng đội của bác đã chỉ nơi chôn cất giúp lực lượng tìm kiếm tìm được 37 bộ hài cốt của đồng đội đã hy sinh vào những năm 1950 ở Campuchia, trong đó có hơn phân nửa bộ hài cốt có tên tuổi là những chiến sĩ người Việt, quê ở nhiều tỉnh, thành trong nước. Mỗi khi tìm được bộ hài cốt, bác rất xúc động, tự tay nhặt cẩn thận để đưa các anh về đất mẹ. Khi các anh được yên nghỉ tại nghĩa trang liệt sĩ Tam Nông, đích thân bác Ba Kiều thông tin cho gia đình người thân liệt sĩ biết để đến viếng, khiến những người thân liệt sĩ vô cùng xúc động và cảm kích trước nghĩa cử của bác.

Ở tuổi 86, chiến đấu với bệnh tật và vết thương ở vùng đầu trong thời chiến thường xuyên hành đau nhức nên bác Ba Kiều không thể tiếp tục cho những chuyến đi tìm hài cốt đồng đội. Bác Ba Kiều tâm sự: “Tôi ước gì mình còn khỏe để được tiếp tục đi tìm đồng đội mình còn nằm lại ở Campuchia”.

Dù không thể đi lại để tìm hài cốt đồng đội nhưng bác Ba Kiều đã dành nhiều thời gian để nhớ lại rồi cung cấp những thông tin quý giúp lực lượng chức năng dễ dàng tìm, quy tập được hài cốt các liệt sĩ về với đất mẹ.

Hữu Nghĩa