Quyền lợi cho người lao động có bị vi phạm?

Vào tháng 7/2013, sau nhiều năm làm việc tại Trung tâm Văn hóa tỉnh (nay là Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh, từ đây xin gọi tắt là Trung tâm), ông Nguyễn Hoàng Sang (SN 1953) nhận được 2 quyết định số 31 và 32 do Giám đốc Trung tâm ký cùng ngày 25/7/2013 về việc cho nghỉ hưu để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) từ ngày 1/11/2013.

Đến ngày 20/11/2013, ông Sang nhận được quyết định cho thôi việc do hết tuổi lao động thay thế cho quyết định nghỉ hưu trên. Theo quyết định này, ông Sang được cho nghỉ việc kể từ ngày 1/11/2013 do hết tuổi lao động theo quy định và được hưởng các chế độ, chính sách theo quy định.

Theo trình bày của ông Sang, sau đó ông chỉ được hưởng chế độ BHXH một lần cho thời gian 11 năm 2 tháng có đóng BHXH trong khi thời gian công tác của ông là 19 năm (làm việc từ năm 1995 đến 2013). Sau đó, ông có được chi trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp trong thời gian 6 tháng. Sau khi yêu cầu được giải quyết trợ cấp thôi việc nhưng không được chấp nhận, ông Sang đã có đơn khiếu nại Trung tâm.

Đến ngày 4/8/2014, Trung tâm có văn bản trả lời ông Sang về việc giải quyết chế độ trợ cấp thôi việc. Theo nội dung công văn này thì ông Nguyễn Hoàng Sang là viên chức của Trung tâm nên chịu sự điều chỉnh của pháp luật về viên chức và không áp dụng pháp luật về lao động. Luật Viên chức năm 2010 và Nghị định 29/2012/NĐ-CP ngày 12/4/2012 của Chính phủ không quy định đơn vị phải chi trả trợ cấp thôi việc mỗi năm bằng ½ tháng lương hiện hưởng cho trường hợp của ông Nguyễn Hoàng Sang. Do vậy đơn vị không thực hiện việc chi trả chế độ trợ cấp thôi việc cho ông Sang.

Trao đổi với chúng tôi về trường hợp trên, ông Phạm Phước Rạng - Phó Giám đốc Trung tâm cho biết: khi giải quyết trường hợp ông Sang, Trung tâm có văn bản hỏi về việc có trả trợ cấp thôi việc đối với trường hợp của ông Sang thì được Sở Nội vụ hướng dẫn chỉ được hưởng chế độ BHXH một lần nên đơn vị không giải quyết chế độ trợ cấp thôi việc cho ông Sang. Theo trình bày của ông Sang thời gian ông công tác trong ngành văn hóa từ năm 1995 đến 2013 là đúng thực tế, còn về việc vì sao chỉ đóng BHXH từ 2002 đến 2013 là do quá trình lịch sử để lại khi đơn vị tiếp nhận hồ sơ của ông Sang sau này.

Theo Điều 187 Bộ luật Lao động 2012 quy định về tuổi nghỉ hưu “Người lao động bảo đảm điều kiện về thời gian đóng BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH được hưởng lương hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi”. Theo quy định trên, tuy ông Sang đủ 60 tuổi nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH (theo quy định của Luật BHXH) để được hưởng lương hưu nên Trung tâm không thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với ông Sang.

Bản thân ông Nguyễn Hoàng Sang không thuộc trường hợp quy định đơn vị sự nghiệp công lập được đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức tại Điều 29 Luật Viên chức. Điều 30 của Luật Viên chức quy định tranh chấp liên quan đến chấm dứt hợp đồng làm việc được giải quyết theo quy định của pháp luật về lao động.

Trường hợp Trung tâm không có nhu cầu tiếp tục sử dụng lao động đối với ông Sang thì có thể thỏa thuận với ông để chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 36, Bộ luật Lao động. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả trợ cấp thôi việc cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên, mỗi năm làm việc được trợ cấp một nửa tháng tiền lương. Điều này phù hợp với Điều 45 Luật Viên chức quy định về chế độ thôi việc là khi chấm dứt hợp đồng làm việc, viên chức được hưởng trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm hoặc chế độ bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về lao động và pháp luật về BHXH. Điều 39 của Nghị định 29/2012/NĐ-CP ngày 12/4/2012 của Chính phủ cũng quy định rất chi tiết việc giải quyết trợ cấp thôi việc cho viên chức đối với thời gian từ ngày 31/12/2008 trở về trước.

Chế độ BHXH một lần đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu do BHXH chi trả theo quy định của Luật BHXH, còn chế độ trợ cấp thôi việc là do người sử dụng lao động chi trả cho người lao động. Đây là 2 chế độ khác nhau mà người lao động được hưởng đối với trường hợp của ông Nguyễn Hoàng Sang. Thiết nghĩ Trung tâm Văn hóa – Điện ảnh tỉnh cần xem xét lại trường hợp trên để có giải quyết hợp tình hợp lý nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho ông Nguyễn Hoàng Sang.

Thanh Trúc