Quét mã QR - cảnh giác sập bẫy lừa đảo

ĐTO - Trong thời đại công nghệ số, mã QR được sử dụng rộng rãi để thanh toán, truy cập website, tải ứng dụng, xem thông tin... Bên cạnh những tiện lợi còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong đó phải kể đến việc kẻ gian đã và đang lợi dụng sự phổ biến này để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân.

Mã QR giúp việc truy cập, thanh toán dễ dàng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng

Các hình thức lừa đảo sử dụng mã QR phổ biến hiện nay có thể kể đến như:

1. Lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Đối tượng lừa đảo lợi dụng sơ hở bằng cách in mã QR có tài khoản ngân hàng của đối tượng này. Sau đó, dán đè lên mã QR của cửa hàng, nhà hàng hoặc các điểm mua bán nhỏ lẻ khác. Khi người dân quét mã và chuyển khoản thì tiền không gửi đúng đến cửa hàng, nhà hàng và các điểm thanh toán mà lại gửi vào tài khoản của các đối tượng lừa đảo.

2. Lừa đảo chiếm đoạt thông tin

Thủ đoạn mà các đối tượng thực hiện là kết bạn xã hội để trao đổi với nạn nhân mã QR và yêu cầu nạn nhân quét mã. Mã này dẫn tới các website ngân hàng, trong đó yêu cầu người dùng nhập thông tin như: họ tên, số Căn cước, tài khoản, mã OTP. Từ đó, người dùng mạng xã hội bị chiếm tài khoản hoặc lấy cắp thông tin.

3. Lừa đảo dẫn đến đường link, website chứa mã độc

Việc mã QR độc hại bị phát tán dễ dàng trong các bài viết, hình ảnh thông qua các ứng dụng tin nhắn, diễn đàn, hội nhóm trên mạng xã hội, đặc biệt là trong các chương trình phát sóng trực tiếp (livestream trên các nền tảng Facebook, Youtube, Tiktok...). Khi người xem quét mã sẽ bị chuyển hướng đến các trang quảng cáo cờ bạc, mại dâm kèm mã độc có thể bị cài đặt vào điện thoại. Kẻ gian lợi dụng các mã độc này thu thập thông tin, đánh cắp tài khoản, mật khẩu và OTP của nạn nhân để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Để cảnh giác với việc quét mã QR, người dùng cần kiểm tra kỹ mã QR trước khi quét, xác minh nguồn gốc và tính hợp lệ của mã, đặc biệt là các mã lạ hoặc dán đè lên. Ngoài ra, cần cảnh giác với các ưu đãi quá hấp dẫn, kiểm tra kỹ URL sau khi quét và sử dụng ứng dụng quét mã an toàn.

Dưới đây là một số biện pháp cụ thể để tăng cường cảnh giác khi quét mã QR:

- Kiểm tra kỹ mã QR:

Trước khi quét, hãy quan sát kỹ mã QR, đảm bảo không có dấu hiệu bị giả mạo, sửa đổi hoặc dán đè lên.

Nếu mã QR được dán ở nơi công cộng, hãy cẩn thận và kiểm tra kỹ xem có đáng ngờ hay không.

­- Xác minh nguồn gốc:

Chỉ quét mã QR từ các nguồn đáng tin cậy, chẳng hạn như các cửa hàng, website chính thức, hoặc các tổ chức uy tín.

Tránh quét mã QR từ các nguồn không rõ ràng, không xác định được nguồn gốc.

- Kiểm tra URL sau khi quét:

Sau khi quét mã QR, hãy kiểm tra kỹ URL trên trình duyệt xem có đúng với địa chỉ trang web bạn mong muốn hay không.

Nếu URL có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào (ví dụ: lỗi chính tả, tên miền lạ, ký tự đáng ngờ), không nhập bất kỳ thông tin nào và không tiếp tục giao dịch.

- Cẩn trọng với ưu đãi:

Hãy cảnh giác với các mã QR có nội dung khuyến mãi quá hấp dẫn hoặc không hợp lý.

Nhiều trường hợp lừa đảo sử dụng mã QR để dẫn dụ người dùng vào các trang web giả mạo, yêu cầu nhập thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng.

- Sử dụng ứng dụng quét mã an toàn:

Hãy sử dụng các ứng dụng quét mã QR uy tín, có tính năng bảo mật, cảnh báo link độc hại.

Tránh sử dụng các ứng dụng không rõ nguồn gốc hoặc không được đánh giá cao.

- Cập nhật phần mềm:

Đảm bảo thiết bị di động của bạn được cài đặt và cập nhật phần mềm bảo mật mới nhất để bảo vệ khỏi các mối đe dọa trực tuyến.

- Báo cáo khi nghi ngờ:

Nếu bạn nghi ngờ bị lừa đảo khi quét mã QR, hãy báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc các đơn vị liên quan.

Bằng cách thực hiện các biện pháp trên, người dân có thể giảm thiểu rủi ro bị lừa đảo khi quét mã QR và bảo vệ thông tin cá nhân, tài khoản của mình.

Thanh Thảo