Cẩn trọng với những bài thuốc “chỉ”

ĐTO - Trong cuộc sống thường ngày, nhiều người hay chỉ nhau những bài thuốc trị bệnh. Thói quen chỉ dẫn truyền miệng này đôi khi cũng có ích, nhưng cũng có lúc gây ra tác dụng phụ làm người bệnh khó chịu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Bệnh viện Y học cổ truyền Đồng Tháp tuyên truyền trực tiếp đến bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân về sử dụng thuốc an toàn

Chị Nguyễn Kim Nhung ngụ đường Lý Thường Kiệt, phường 1, TP.Cao Lãnh kể: “Tôi có bệnh u nang. Một số người chỉ tôi dùng cây trinh nữ hoàng cung để nấu nước uống. Tôi lấy lá phơi khô nấu uống ngày đầu thì bình thường, nhưng ngày hôm sau thì trong người khó chịu, ngồi không nổi, lơ mơ, phải đến bệnh viện. Sau đó, tôi không dùng cây này nữa. Có lẽ do tôi để nhiều lá cây hay như thế nào đó mà bị tác dụng phụ như vậy...”.

Ông Nguyễn Văn Ba ngụ thị trấn Mỹ An, huyện Tháp Mười cho biết: “Ba tôi bị cao huyết áp, nhiều người chỉ mua con cua biển về hấp bia ăn mỗi ngày. Vậy là tôi làm theo, nhưng huyết áp của ba vẫn cao, cuối cùng phải chở ba đến Bệnh viện Hòa Hảo kiểm tra sức khỏe tổng quát, lấy thuốc uống mỗi tháng mới ổn định...”. Mấy ngày đầu chỉ cảm sốt, suy nhược cơ thể thông thường, sang ngày thứ 4 thì bà Phạm Thị Hường ngụ xã Mỹ Hiệp, huyện Cao Lãnh bị tắt tiếng, đau họng. Khi được hỏi, bà Hường kể: “Con tôi mua chục cây sả về đập dập, đổ lon nước ngọt vô, kêu uống. Tôi uống xong, sáng đau cổ, sốt, phải đến bệnh viện để bác sĩ khám bệnh, cho thuốc...”.

Có thể bởi sự nhiệt tình biết gì chỉ nấy theo thói quen mà những bài thuốc “chỉ” dễ lan truyền từ người này đến với người khác. Một số bài thuốc nhiều người đã từng thử áp dụng cho bản thân, nhưng có khi chưa từng áp dụng, chỉ nghe ai đó làm, rồi gặp người khác kể lại và chỉ cho người khác. Không chỉ có những bài thuốc từ cây cỏ thông thường mà có những bài thuốc nghe cũng hơi “ớn lạnh” như bắt 7 hoặc 9 con cua đồng sống đâm uống với nước dừa tươi trị bệnh cao huyết áp; mật rắn hổ đất pha nước dừa uống trị ung thư? mật rắn hổ ngựa uống sống trị sỏi thận... Gần đây nhất là thông tin cây mật gấu trị bá bệnh. Cây thuốc này có nhiều người trồng trong vườn nhà như một loại rau thông thường; có người phơi khô, sao vàng làm trà uống, có người vò lá tươi để nước nóng vô uống. Sau khi uống xong, có người kể có tác dụng tốt như giúp hạ huyết áp, hạ lượng đường trong máu, nhưng có người bị khó chịu, đau bụng, đi ngoài liên tục... Ngoài những bài thuốc chỉ được truyền miệng trực tiếp, trên một số trang mạng xã hội cũng có những bài thuốc “chỉ” với công dụng trị bá bệnh kèm theo lời quảng cáo “Dùng một lần là hết bệnh ngay lập tức” và mong muốn mọi người chia sẻ.

Dân gian có câu “Đói ăn rau, đau uống thuốc”, có những trường hợp khi mắc bệnh nặng, Tây y không thể chữa, nhiều người chuyển sang Đông y sử dụng những bài thuốc dân gian như một giải pháp tìm hy vọng trong cơn tuyệt vọng. Nhưng đó là những trường hợp đối với bệnh nhân mắc bệnh nặng. Thực tế có những người mắc bệnh thông thường sử dụng những bài thuốc “chỉ”, cây thuốc không liều lượng dẫn đến những hậu quả cho bản thân. Bà Huỳnh Thị Nhị - Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp - Công nghệ thông tin Bệnh viện Y học cổ truyền Đồng Tháp cho biết: “Chúng ta nên dùng những vị thuốc vừa làm rau, vừa làm thuốc như bồ ngót, rau muống, rau lang... nhưng cũng không nên sử dụng quá nhiều vì bản thân các loại cây cỏ, vị thuốc có lợi và có hại, không phải bộc phát liền mà tích tụ lâu dài trong cơ thể, nên cái gì cũng cần liều lượng, tùy theo cơ thể mỗi người. Có những bệnh phải đi khám, cần được bác sĩ tư vấn, kê toa theo liều lượng. Thuốc Đông y ở góc độ nào đó cũng có tác dụng phụ, nhưng chậm hơn, do vậy khi sử dụng cây cỏ cần tìm hiểu kỹ, thận trọng, xem đã có công trình nghiên cứu nào về loại thảo dược này hay không rồi mới sử dụng...”.

Hiện nay tất cả các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đều có các Hội Đông y cơ sở tư vấn tuyên truyền cho người dân sử dụng các loại rau, cây cỏ thông thường, hoặc những bài thuốc đã qua kiểm chứng trong quá trình điều trị. Ngoài ra, tại Bệnh viện Y học cổ truyền có các chương trình phát thanh cung cấp cho người dân những bài thuốc hay, tác dụng tốt; gặp gỡ trao đổi với người thân bệnh nhân kết hợp với tuyên truyền việc sử dụng cây thuốc an toàn. Để an toàn cho sức khỏe bản thân, người dân cần thận trọng, không nên sử dụng những bài thuốc “chỉ” chưa được kiểm chứng.

C.Phương