Mùa thu lên phố

Một bữa, ông cháu ngồi coi mưa ngoài hiên. Bạn nhỏ hỏi ông đủ chuyện trên đời. Chuyện nào ông cũng giải thích ráo trọi, ngoại trừ... thể loại hoạt hình siêu nhân xanh đỏ mà cậu nhỏ hay coi trên đài. Cơn mưa dành thời gian thiệt dài cho ông cháu vừa hỏi vừa trả lời trong tiếng cười và ngạc nhiên trẻ nít. Chốc lát, ông lại vuốt đầu cháu. Những hạt mưa li ti tan mịn yêu thương trong lòng tay thô ráp. Phố nhỏ nước tràn lấp loáng.

Lúc bạn nhỏ tạm thôi liếng thoắng, ông hỏi cậu có biết “chụp ếch” là gì không. Bạn nhỏ tròn mắt suy nghĩ một lúc rồi nhoẻn miệng cười trừ. Ngại nói không với ông quá đi. Ông cười hiền lành, bắt đầu một câu chuyện yêu thương khác.

Ông kể về một mùa mưa lâu rồi. Có cô bé nhà quê đi học cấp 1 trường làng, cách nhà hai cây số. Mùa mưa, đường quê lầy lội, ông bà hay đưa đón cháu bằng xuồng. Một chiều, ông đi đồng về trễ. Bơi nửa đường, ông dòm thấy cô bé xách cặp, mặt mày, áo quần lấm lem sình đất. Ông tấp xuồng vô bờ đón cháu. Cô bé kể, lội sình từ trường tới lúc gặp ông đã chụp ếch ba lần. Giọng kể tỉnh queo, không sợ sệt chi. Cậu nhỏ cười, giờ mới biết chụp ếch là gì. Cậu thấy trong lòng hơi khoái vụ này, thấy ngồ ngộ, mà cũng hơi... ghê ghê sình. Đường tới trường của cậu bây giờ tăm tắp phố xá, phẳng phiu vòng xe quay đều. Những con đường thẳng lối cây xanh, thơm mùi hoa trái bán dọc vỉa hè suốt bốn mùa.

Ông kể cậu nhỏ nghe thêm về cô bé chụp ếch. Hết lớp Ba, cô bé theo ba mẹ về phố. Trường mới, bạn lạ. Gần cả học kỳ mới quen với trường lớp và bạn bè trong phố. Không còn vất vả trên đường đến trường nhưng cô nhỏ thấy nhớ ơi là nhớ cô giáo và bạn bè ở quê. Vài lần, nỗi nhớ ấy đã đi vào bài tập tiếng Việt, được cô giáo ở phố ngợi khen. Những ký ức trong trẻo ấy dường như vẫn còn tươi xanh, nuôi nấng tâm hồn cô bé mãi về sau.

Thành phố này đã dìu bước cô bé qua mấy ngôi trường. Một chặng dài cho hành trình tri thức bên thầy cô và bạn bè. Mùa thi cuối cấp miệt mài đèn sách cũng đã qua đi, mở ra hành trình phấn đấu cho cuộc trưởng thành. Thu này, có miền phố khác đang chờ đón bước chân cô bé gốc quê ngày ấy vào cửa giảng đường...

Nguyễn Phạm Đình Thảo